Kamala Harris ve Donald Trump’ın yarıştığı ABD başkanlık seçimlerinde sonuç belli.

Oyların yaklaşık yüzde 87'sini sayılırken, Trump yüzde 51 oy oranı ile yüzde 47,5 oy alan Harris'e karşı önde.

ZAFERİNİ İLAN ETTİ

ABD seçimlerinin resmi olmayan sonuçları açıklanmaya devam ederken, Trump, "47. başkan seçilmem dolayısıyla Amerikan halkına teşekkür ediyorum" sözleriyle zaferini ilan etti.

Başkanlık için gereken delege sayısını aştığı ABD basını tarafından da duyurulan Trump, sonuçların kesinleşmesiyle 20 Ocak 2025'te yemin ederek göreve resmen başlayacak.

OY SAYIM SÜRECİ

ABD'de seçim süreci, seçim gününden sonra da uzun bir süreyi kapsıyor. Sandıklar kapandığında, resmi oy sayımı (canvass) aşaması başlıyor.

Bu aşamada, posta yoluyla kullanılan oylar, sayım sürecini yavaşlatabiliyor. Oy sayımında yaşanabilecek aksaklıklar, yasal itirazlar ya da oy pusulalarıyla ilgili sorunlar da sayımın uzamasına neden olabiliyor.

Oy pusulalarına seçim görevlileri veya bazı eyaletlerde sandık görevlileri tarafından da itiraz gelebiliyor.

İtirazlardan sonra, oy pusulaları seçim yetkilileri tarafından inceleniyor ve evraka işlenmeden önce eyalet oy sayım kurullarına sunuluyor.

Yeniden sayım, adaylar, mahkemeler veya seçmen grupları tarafından da talep edilebiliyor, ancak bu kurallar eyaletler arasında önemli ölçüde farklılık gösterebiliyor.

Başkanlık seçiminde yarışan adaylardan biri, oy sayım sürecinde başkanlık için gereken delege sayısına ulaştığı an seçilmiş başkan (president-elect) unvanıyla anılmaya başlıyor.
 

SONUÇLARIN ONAYLANMASI

Oy sayımının ardından çıkan sonuçların eyaletler tarafından resmi olarak onaylanması için son tarih 11 Aralık.

Sonuçları ilk olarak ülkedeki yaklaşık 3 bin bölgenin yetkilisi, daha sonra da eyalet düzeyindeki amirler onaylıyor.

Bu aşamada da taraflar sonuçlara mahkemede itiraz etme yoluna gidebiliyor.

Tarihler, eyaletlere göre farklılık gösterse de tüm eyaletlerin 7 Kasım-11 Aralık'ta seçim sonuçlarını resmen onaylaması gerekiyor.

DELEGELERİN SEÇİLMESİ

Ülkedeki seçim sistemi, en fazla oyu alanın değil, en fazla delegeye ulaşan adayın başkan olmasına imkan veren Seçiciler Kurulu (Electoral College) yöntemiyle çalışıyor.

Buna göre ABD halkı, başkanlarını doğrudan kendi oylarıyla değil, seçtikleri delegeler üzerinden dolaylı olarak belirliyor.

Oy sayım sürecinin bitmesinin ardından parti komiteleri tarafından seçilen yetkililer ile parti içerisindeki mevcut yetkililer arasından delegeler belirleniyor.

Delegelerin belirlenmesi için eyaletlere tanınan son tarih 11 Aralık.

Eyalet valileri, seçilen delegelerin isimlerini ve onaylanan sonuçları listeleyen bir belge hazırlayarak, başkent Washington DC'de bulunan ABD Kongresinin Ulusal Arşiv bölümüne gönderiyor.

17 Aralık'a kadar her eyaletin Seçiciler Kurulu üyelerinin, başkan ve başkan yardımcısı adayına oyunu verip, bu oyları Washington'a göndermesi öngörülüyor. Gönderilen oyların en geç 23 Aralık'a kadar ABD Kongresine ulaşması gerekiyor.
 

RESMEN GÖREVE BAŞLAMA

Kongre, 6 Ocak 2025 tarihinde sonuçları resmen onaylamak üzere toplanıyor.

Kongrenin sonuçları resmi olarak onaylamasından yaklaşık 2 hafta sonra 20 Ocak 2025'te ABD'nin yeni başkanı ve başkan yardımcısının Kongre'de yemin ederek göreve başlaması bekleniyor.

ÖNCEKİ BAŞKANLIK SEÇİM SONUÇLARI NE ZAMAN AÇIKLANMIŞTI?

ABD'de 3 Kasım 2020'de yapılan başkanlık seçiminde oyların sayımının tamamlanması 4 gün sürmüştü.

Seçimden 4 gün sonra 277 delegeye ulaşan Joe Biden, ABD'nin 46. Başkanı olmuştu.

Öte yandan Trump destekçileri, 6 Ocak 2021'de seçim sonuçlarının onaylanması için oturumun yapıldığı Kongre binasını basmıştı.

George W. Bush ve Al Gore arasında 7 Kasım 2000'de yapılan başkanlık seçiminin sonuçları da haftalarca açıklanmamıştı.

Seçimden haftalar sonra Florida eyaletinde sadece 537 oy alan Bush, ABD'nin 43'üncü başkanı olmuştu.